Matthijs Winnubst, kunstschilder en tai-chi instructeur in Den Haag | Dagelijks water geven

Dag 39

Mijn Virtuele Opdrachtgever begon ongeduldig te worden. Hij wilde begin maart een afgerond schilderij kunnen ophangen aan zijn maagdelijk witte muren, en we zijn inmiddels een maand later. Maar zoals je in de updates van vorige week kunt zien, heb ik bepaald nog geen afgerond resultaat.

Om hem rustig te houden heb ik daarom voorgesteld om het op het onderstaande resultaat af te tikken. Dat joeg hem dermate veel schrik aan – vooral de combinatie mintgroen en roze vond hij lastig te verteren – dat hij ineens wél inzag dat sommige dingen nou eenmaal tijd nodig hebben om tot volle wasdom te komen.
klik voor vergroting

Eén van de komende dagen meer over de voortgang en de hobbels die ik (vooral in mezelf) tegenkom. Hou mijn blog dus in de gaten, mits je geïnteresseerd bent in mijn zielenroerselen natuurlijk.

dag 34

Weer een bescheiden schilderdagje gehad. Een paar bomen toegevoegd en in de zon gezet. Traag maar gestaag gaat het werk door.
klik voor vergroting

Het waarom van de balkons

Vandaag over de balkons op de voorgrond. Waarom hangen ze daar?

1. Het schilderij instappen

Om te beginnen bieden de balkons een ingang tot het schilderij. Het perspectief heb ik ooit zodanig gekozen dat je hoog boven de stad staat (zie ook dag 11). Alles is op afstand, ver weg. Uiteindelijk is het m’n bedoeling dat je als toeschouwer juist wél naar het schilderij toe wordt getrokken, dat je wordt uitgenodigd om overal te gaan kijken. De balkons bieden daarin een overbrugging: gevoelsmatig kun je nu ergens op gaan staan – met een veilig muurtje om je aan vast te houden – om van daaraf het panorama van de stad, de duinen en de zee op je te laten inwerken.

2. Een rustig perspectief

Een andere functie van de balkons is dat ze zorgen voor houvast in het pespectief. Ze hebben naar rechts toe een ander verdwijnpunt dan de rest van het schilderij. Kijk maar, de voorste balkonrand loopt niet evenwijdig met de andere lijnen naar het rechter verdwijnpunt. Perspectivisch gezien is dat niet correct: als één verdwijnpunt verschuift (oftewel: als een gebouw in een andere richting staat), zou het andere verdwijnpunt mee moeten verschuiven. De balkons lopen dus niet in de pas met de gebouwen ‘beneden’. Vanwege het extreme perspectief stoort dat echter niet – integendeel, ik heb het gedaan met een reden: het geeft op de voorgrond rust en houvast waar de vlakken ‘beneden’ ongeloofwaardig schuin wegdraaien.

3. Symboolwaarde

De balkons hebben ook een symbolische waarde. Eerder (dag 15 en dag 33) schreef ik al over Yin & Yang. Als je nog eens naar hun symbool hiernaast kijkt, zie je dat er kleine cirkeltjes in de grote vlakken staan. Die symboliseren dat tijdens de uiting van één van de twee principes Yin of Yang, het tegenovergestelde principe onvermijdelijk tot leven wordt geroepen, anders zou de balans in het universum worden verstoord.

Welnu, gisteren heb ik uitgelegd dat ik een Yin-schilderij aan het maken ben. Om recht te doen aan de balans in de natuur, wil ik ook een element van groei, van het Yang-principe uitbeelden. Hiervoor zouden de bloembakken aan de balkonranden kunnen dienen. Het is voorjaar, alles staat in de knop, vol verwachting tot de kou voorbij is. Wellicht zijn er al nieuwe plantjes gepoot, van die kleine viooltjes of zo.

Of ik dit ook zo ga uitvoeren, weet ik nog niet zeker. Het risico is, dat het een trucje wordt, niet in balans met de rest van het schilderij. Dus het wordt sowieso een kwestie van subtiel aanbrengen. Maar het kan ook nog zijn dat ik het Yang-aspect op een andere manier ga uitbeelden, bijvoorbeeld door een gebied met een sterkere lichtval te creëren. Of misschien biedt het oranje avondlicht al voldoende warmte en voeg ik helemaal niets meer toe.

De tijd zal het leren.

Wordt dus vervolgd.

dag 32

Deze dagen besteed ik veel tijd aan het beschouwen welke richting het schilderij opgaat, en welke stappen ik nog te nemen heb. Vaak afstand nemen en kijken dus. Voorstellen hoe het eruit zou zien met andere kleuraccenten of met een lichtere toon. Af en toe stoort het me dan, dat de stad en de duinen nogal donker zijn uitgepakt. Maar als ik langer kijk, ontstaat er juist rust, stilte, eenheid. Dan ineens vind ik het weer saai. Vervolgens vraag ik me af welk verhaal ontstaat op doek, en of de sfeer die er nu ontstaat daaraan bijdraagt. Daarna ben ik vergeten wat mijn oorspronkelijke doel was. Heen en weer, heen en weer.

Na alle overpeinzingen op een paar fronten verder gewerkt:

• Een volgende glaceerlaag over de hemel. Met name aan de bovenkant van de gele strook wat nuance aangebracht. (Nauwelijks zichtbaar op de foto.)
• Het licht op de hoge torenflats versterkt.
• Plantenbakken aan de balkons gehangen. De middelste bak hangt al in de zon en heeft verse aarde.

klik voor vergroting

Af en toe eens een tijdje naar buiten staren kan verhelderend zijn. Gelukkig hebben we een inspirerend uitzicht vanuit ons atelier. Op frisse dagen als deze straalt de stad me tegemoet. Wat ineens opvalt, is dat Den Haag tegenwoordig eigenlijk alleen maar wit, grijs, roodbruin en turqoise kleurt. Voor de mensen die van afwisseling houden, rijdt de NS rond met geelblauwe kleuraccenten.
klik voor vergroting

Dag 30

Een wonder: een eenvoudige rij populieren heeft een huwelijk voltrokken. De verbintenis is tot stand gebracht door de bomenrij die op deze afbeelding van links naar rechts loopt:
klik voor vergroting

In de echt verbonden

Een huwelijk? Ja, de linkerhelft van de stad is door de bomenrij verbonden met de rechterhelft, tot de eeuwigheid hen scheidt en dergelijke. Serieus – het schilderij is voor mij een stuk meer tot leven gekomen. Links en rechts hebben met elkaar te maken gekregen, zijn een verhouding aangegaan. (En dan al meteen getrouwd? Vlot hoor.)

Intiem en herkenbaar

Er is bovendien een begin gekomen van intimiteit, omdat de ruimtes ineens veel meer bepaald zijn. Hiermee is het schilderij ook specifieker geworden, échter, persoonlijker. Hoezo? Omdat het letterlijk minder openlaat, omdat het letterlijk meer invult, zodat het daarmee meer randvoorwaarden en aanknopingspunten biedt voor je onbewuste en minder overlaat voor je verbeelding. (Sorry voor de abstracte interessanterige woorden, maar zo kan ik het best opschrijven hoe het voor mij werkt.)

Door het nieuwe beeld worden bij mij meteen allerhande associaties opgeroepen – een teken dat ik op de goede weg ben met dit doek. Zo heeft de straat waarin de bomen staan betekenis voor me gekregen, een concreet gevoel bij een herinnering: Basel 1976, zomervakantie. Ik ben in een straat met hoge huizen, het is bloedheet, en het leven trilt.

Een kleine verandering in verf, een grote verandering in beeld. Kijk maar of je mijn gevoel deelt:
klik voor vergroting